MASAŻ SHANTALA – hinduska metoda masowania, którą francuski położnik Leboyer w 1976 roku wprowadził do Europy.
Zabieg przeznaczony jest zarówno dla dzieci zdrowych, dzieci z opóźnieniem psychoruchowym, oraz dla dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Zasady wykonania masażu Shantala:
• Masaż powinien być wykonywany przez rodziców dziecka.
• Zabieg można rozpocząć już w pierwszych dniach życia dziecka (dopóki utrzymuje się kikut pępka, należy omijać okolicę pępka).
• Niemowlęta układa się na udach osoby masującej, natomiast starsze dzieci na materacu położonym na podłodze.
• Temperatura pomieszczenia do masażu powinna wynosić min 23° C.
• Masaż wykonuje się godzinę po posiłku.
• Środek poślizgowy wykorzystywany do masażu powinien być naturalny i antyalergiczny. Do tego celu najlepiej sprawdza się oliwa z oliwek lub olejek ze słodkich migdałów.
• Ważne jest utrzymanie w czasie masażu kontaktu wzrokowego i ( jeśli to możliwe) kontaktu słownego z dzieckiem.
• Dziecko musi być najedzone, radosne i spokojne.
• Masaż powinien być wykonywany systematycznie i regularnie (najlepiej dwa razy dziennie) o podobnej porze dnia, aż do samodzielnego poruszania się przez dziecko.
• Pora dnia powinna być dostosowana do potrzeb dziecka. Jeśli dziecko nie ma ochoty w danym momencie, reagując zniecierpliwieniem lub płaczem powinno się odstąpić od masażu i powrócić do niego po jakimś czasie.
• Każdą technikę powtarza się, około 5 razy.
• Podczas masażu siła bodźca musi być dostosowana do indywidualnej reaktywności dziecka i stopniowo zwiększona w miarę lepszej tolerancji przez dziecko.
• Na zakończenie należy wykonać ćwiczenia rozluźniające.
• W pierwszym półroczu masaż powinien być stosowany codziennie, w drugim półroczu życia można wykonywać go co drugi dzień.
• Czas trwania masażu całościowego to 20 – 25 min, a częściowego 5 – 10 minut. Jednak to dziecko powinno decydować o jego długości (jeśli się niecierpliwi lub jest marudne podczas zabiegu to należy skrócić czas masażu).
Wskazania:
• Wspomaganie rozwoju dzieci zdrowych.
• Opóźnienie psychoruchowe.
• Mózgowe porażenie dziecięce.
• Dzieci urodzone przedwcześnie.
• Nadmiernie napięcie mięśniowe.
• Urazy mózgowo- czaszkowe.
• Zaburzenia w prawidłowym rozwoju odruchowej motoryki ustano – twarzowej.
• Nadpobudliwość.
• Zaburzenia gastryczne, w szczególności ostre kolki.
• Niepełnosprawność intelektualna od stopnia lekkiego do głębokiego.
• Nadwrażliwość i niewrażliwość dotykowa.
• Autyzm.
• Dzieci mające problem ze snem.
Przeciwwskazania:
• Stan zapalny okolicy kikuta.
• Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry, czyraki.
• Choroby alergiczne skóry (atopowe i kontaktowe zapalenie skóry, pokrzywka, zapalenie skóry występujące przy nieprawidłowej pielęgnacji niemowlęcia, skóra łojotokowa).
• Zmiany dermatologiczne skóry.
• Infekcje bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze skóry.
• Wady rozwojowe układu sercowo – naczyniowego (zwężenie aorty lub tętnicy płucnej, ubytek przegrody międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej).
• Dysplazja stawu biodrowego lub inne dysplazje.
• Nowotwory skóry.
• Gorączka.
• Choroby zakaźne.
• Powiększenie węzłów chłonnych.
• Stan po szczepieniu obowiązkowym.
DZIAŁANIE MASAŻU SHANTALA NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Do prawidłowej pracy ośrodkowy układ nerwowy potrzebuje jednakowej stymulacji ze wszystkich narządów zmysłu.
Zapewnienie aktywność mózgu i jego prawidłowej organizacji działania wymaga odpowiedniej liczby wrażeń i stymulacji. Ma to ogromne znaczenie w pierwszych trzech latach życia dziecka, dlatego dzieci pozbawione bodźców z układu dotyku, propriocepcji i przedsionkowego (przytulania i noszenia) nie rozwijają się prawidłowo.
Po urodzeniu dziecka bodźce czuciowe są niezbędne do wzrostu czuciowych komórek nerwowych, które zaangażowane są w ruch, orientacje przestrzenną i percepcje wzrokową.
Niedostatecznie uaktywnienie komórek nerwowych może skutkować zaburzeniami emocjonalnymi, nieprawidłową pracą mięśni, trudności w uczeniu się lub obniżenie wrażeń zmysłowych. Dzieci mają braki w dopływie bodźców z układu dotyku mogą mieć w przyszłości ciało o ograniczonej wrażliwości, czego objawem jest usztywnienie i napięcie psychiczne, obniżona komunikatywność, niechęć i obniżenie spontaniczności w podejmowaniu nowych wyzwań ruchowych i społecznych.
EFEKT MASAŻU:
• Pobudzenie reakcji emocjonalnych, łagodzących, wyciszających.
• Poprawa samopoczucia.
• Pobudzenie reakcji wzrostowych dziecka dzięki zwiększeniu wytwarzania hormonu wzrostu.
• Spokojniejszy i dłuższy sen.
• Poprawa wyników testu rozwoju psychoruchowego i orientacji.
• Poprawa o 50 % przyrostu wagi na skutek lepszego wchłaniani i przyswajania wartości odżywczych z pokarmu poprzez podniesienie poziomu hormonu żołądkowo – jelitowych.
• Rozluźnienie napięcia mięśniowego.
• Pobudzenie układu limfatycznego, odgrywa ważna role w kształtowaniu odporności.
• Poprawa więzi z rodzicem.
• Poprawa stanu skóry ( zmniejsza częstość występowania alergii). Skóra jest odpowiednio nawilżona i natłuszczona.
• Pozytywny wpływ na układ oddechowy, dotlenienie organizmu.
• Przywrócenie prawidłowego rytmu serca oraz ciśnienia krwi.
• Przyspieszenie usuwania szkodliwych produktów i toksyn z organizmu.
• Stymulacja układu hormonalnego.
• Masaż twarzy może być również stosowany w codziennej pracy logopedy czy neurologopedy.
Techniki masażu Shantala:
• Głaskanie (cała dłonią, kciukami, opuszkami palców, pierścieniowo, śrubowo oraz przedramieniem).
• Głaskanie powinno być wykonywane w wolnym tępię i delikatnie, bez odrywania dłoni od ciała dziecka.
METODYKA ZABIEGU
Klatka piersiowa:
• Głaskanie cała dłonią od linii środkowej do boku.
• Głaskanie cała dłonią od prawego talerza biodrowego do lewego barku i na odwrót.
Kończyny górne:
• Głaskanie pierścieniowe i śrubowe.
• Głaskanie kciukami strony grzbietowej od nadgarstka do palców.
• Głaskanie kciukami strony dłoniowej od nadgarstka do palców.
Brzuch:
• Głaskanie cała dłonią poprzecznie ułożoną od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego.
• Głaskanie przedramieniem jednej ręki ułożonym poprzek ciała – głaskanie w kierunki od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego. Druga ręka ustawia nóżki dziecka pod kątem 45 – 60 stopni.
Kończyny dolne:
• Głaskanie pierścieniowe i śrubowe.
• Głaskanie kciukami strony grzbietowej od stawu skokowego do palców.
• Głaskanie kciukami strony podeszwowej do pięty do palców.
Grzbiet:
• Głaskanie cała dłonią poprzecznie piłowe w kierunku od karku do pośladków.
• Głaskanie ręka ułożoną poprzecznie w kierunku od karku do pośladków.
• Głaskanie ręką ułożoną poprzecznie w kierunki od karku przez pośladki do pięt.
Twarz:
• Głaskanie całymi dłońmi od czubka głowy, na boki, przez uszy, po bokach szyi, do wyrostków barkowych.
• Głaskanie ośmioma palcami od środka czoła na boki, do skroni.
• Głaskanie kciukami od nasady nosa, po łukach brwiowych, przez zewnętrzne kąciki oczu, do kącika ust i z powrotem po policzkach do skroni.
• Głaskanie kciukami od nasady nosa do podstawy nosa i z powrotem.
• Głaskanie kciukami od nasady nosa po bokach nosa, przez policzki do skroni.
ĆWICZENIA PO MASAŻU:
1. Chwyt za nadgarstki, skrzyżowanie rąk dziecka na klp i powrót.
2. Chwyt za łokieć i przeciwległe kolano. Dociąganie łokcia do kolana.
3. Chwyt za stopy, skrzyżowanie podudzi i dopchnięcie kolan do brzucha, powrót z wyprostowaniem kończyn.
Bibliografia:
1. M. Gwardzik. „Masaż teoria i praktyka” 2016 r.
2. T. Kasperczyk, L. Magiera, D. Mucha, R. Walaszek. „Masaż z elementami rehabilitacji” 2006 r.