Istotą masażu relaksacyjnego jest doprowadzenie do stanu odprężenia i relaksacji pacjenta. Efekt ten uzyskuje się przy użyciu szeregu chwytów wykonanych w sposób intuicyjny, w tempie dobranym indywidualnie do każdego pacjenta.
Pełne działanie masażu relaksacyjnego może być analizowane na poziomie bezpośrednim (dotyczącym np. rozluźnienia nadmiernie napiętych struktur tkankowych) oraz pośrednim (odnoszącym się do odprężenia psychicznego, a w niektórych kręgach kulturowych do oddziaływania na poziomie energetycznym i duchowym).
Do grupy masaży relaksacyjnych można zaliczyć każdy masaż, który wpłynie na relaksację, wyciszenie i odnowienie sił witalnych pacjenta. Masaż relaksacyjny obejmuje specjalne techniki (zaczerpnięte z masażu klasycznego), wykonywane w sposób intuicyjny (klasyczny masaż relaksacyjny) oraz konkretne metody (np. masaż motylkowy czy holistyczne pulsowanie), związane ze ścisłą metodyką i filozofią.
Zasady wykonywania klasycznego masażu relaksacyjnego.
1) Masaż najlepiej wykonywać w pomieszczeniu o powierzchni około 15-20 m² i temperaturze 22-25°C.
2) Podczas masażu należy stworzyć odpowiednie warunki i atmosferę, aby osoba masowana czuła się komfortowo i bezpiecznie.
3) Pacjent sam powinien przyjąć wygodną dla siebie pozycję, a zadaniem terapeuty jest zasugerowanie mu optymalnych pozycji podczas zabiegu. Zabieg wykonuje się w pozycji leżenia tyłem i przodem.
4) Światło powinno być rozproszone, by nie padało bezpośrednio na osobę masowaną.
5) Zaleca się stosowanie światła różnego rodzaju (zielone, czerwone lub niebieskie), które działa uspokajająco i regenerująco.
6) Wskazane jest też uruchomienie nawilżacza powietrza czy zapalenie kadzidełka z zapachem dostosowanym oczywiście do upodobań pacjenta.
7) Ważne jest, żeby zabieg wykonywany był przy muzyce relaksacyjnej. Muzyka musi mieć charakter wyciszający. Nie powinno się wykorzystywać muzyki agresywnej, zbyt pompatycznej lub za bardzo nostalgicznej. Tempo masażu powinno być skorelowane z muzyką. Muzyka nie powinna się również skończyć w trakcie trwania zabiegu. Przy gabinecie powinien być natrysk i ubikacja.
8) Zaleca się, aby masażysta i pacjent skorzystali z toalety przed przystąpieniem do zabiegu.
9) Przed przystąpieniem do masażu należy przeprowadzić wywiad dostarczający informacji na temat stanu zdrowia pacjenta oraz wykluczający ewentualne przeciwwskazania do zabiegu.
10) Masażu nie wykonuje się bezpośrednio po dużym wysiłku fizycznym, w czasie przerwy w pracy, po zabiegach silnie termicznych, jak np. sauna czy gorąca kąpiel, po spożyciu obfitego posiłku, alkoholu lub po zażyciu narkotyków.
11) Podczas zabiegu masowany powinien być przykryty dużym miękkim ręcznikiem; odsłania się tylko część masowaną, natomiast podczas masowania całej jednej strony, ciało przykrywa się po masażu. Początkowe ruchy głaskania można wykonać jeszcze przez okrycie (w celu oswojenia pacjenta z czynnościami wykonywanymi przez masażystę).
12) Wielkość obszaru objętego masażem zależy od upodobań pacjenta. Można wykonać masaż całego ciała, albo tylko jego strony tylnej. Podczas wywiadu powinno się uzyskać informację, czy pacjent nie życzy sobie masowania jakiejś części ciała (np. twarzy, stóp, klatki piersiowej).
13) Niezależnie od zastosowanego środka poślizgowego należy zadbać, aby został on rozprowadzony w takiej ilości na danej części ciała, aby nie było potrzeby dobierania go (ważne jest przeprowadzenie testu alergicznego). Podczas masażu można wykorzystać odpowiednio dobrane do pacjenta olejki eteryczne.
14) Terapeuta winien się skoncentrować i wykonywać ćwiczenia rąk, aby w czasie zabiegu były ciepłe.
15) Ciało masażysty powinno być pozbawione napięć, gdyż w trakcie masażu mogą one się przenieść na pacjenta. W trakcie masowania masażysta porusza się balansując tułowiem, często pracuje na ugiętych kończynach dolnych.
16) W trakcie masowania nie prowadzi się rozmowy z masowanym, ponieważ zakłóca to jego relaksację i dekoncentruje terapeutę.
17) Planując spotkanie z pacjentem, trzeba uwzględnić czas na wywiad, masaż i odpoczynek po zabiegu. W czasie zabiegu nie należy stwarzać atmosfery nerwowości lub pośpiechu. Zabieg rozpoczyna się od leżenia przodem i opracowania grzbietu z karkiem, następnie masuje się pośladki i tył kończyn dolnych. Następnie pacjent zmienia pozycję na leżenie tyłem i masuje się przód kończyn dolnych oraz powłoki brzuszne, klatkę piersiową, kończyny górne, szyję, twarz i głowę.
18) Na koniec masażu należy okryć pacjenta ręcznikiem lub kocem i pozwolić mu odpocząć około 15 minut. Na koniec zabiegu pacjent powinien powoli podnosić się do pozycji siedzącej, i zanim „zejdzie” ze stołu odczekać kilka minut z opuszczonymi kończynami dolnymi.
19) Zabieg trwa od 30 do 90 minut, może być wykonywany codziennie, co drugi lub trzeci dzień, lub w miarę potrzeby. Nie powinno się też narzucać pacjentowi liczby zabiegów. Najlepiej jeśli masaż będzie wykonywany po zakończeniu wszelkich czynności zawodowych w danym dniu.
Wskazania:
stres,
nerwice,
bezsenność,
przemęczenie,
bóle mięśniowe,
choroby cywilizacyjne,
nadpobudliwość nerwowa,
zaburzenia krążenia obwodowego,
choroby narządów wewnętrznych na tle stresu.
Przeciwwskazania:
gorączka,
choroby zakaźne,
ostre stany zapalne,
nowotwory złośliwe,
zmiany dermatologiczne,
ciąża powyżej 3 miesiąca,
przerwanie ciągłości skóry,
osteoporoza znacznego stopnia,
zaburzenia krążenia obwodowego (żylaki).
Działanie klasycznego masażu relaksacyjnego na organizm człowieka.
Masaż relaksacyjny wywołuje w organizmie człowieka liczne reakcje zarówno o charakterze miejscowym, jak i ogólnym. Głównym zadaniem tego masażu jest relaksacja osoby masowanej oraz osiągnięcie harmonii w płaszczyźnie psychicznej, duchowej i fizycznej. Do efektów masażu relaksacyjnego należą:
poprawa zaopatrzenia tkanek w tlen i substancje odżywcze,
rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni,
przyspieszenie metabolizmu i regeneracji komórek i tkanek,
odciążenie pracy serca,
zwolnienie rytmu oddechowego i pogłębienie oddechu (poprawa dotlenienia organizmu),
zwolnienie pracy serca i zmniejszenie ciśnienia krwi,
zmniejszenie pobudliwości nerwowo-mięśniowej,
zmniejszenie bólu,
optymalizacja procesów bioenergetycznych
zmniejszenie niepokoju, nerwowości
wzrost samooceny, samokontroli, niezależności
zwiększenie wydzielania, endorfin i poprawa samopoczucia,
zmniejszenie poziomu lęku,
odwrócenie zmian neurohormonalnych związanych z długotrwałym stresem (zmniejszenie stężenia kortyzolu),
poprawa wydajności i jakości snu (leczenie bezsenności),
zmniejszenie lub usunięcie objawów chorób psychosomatycznych,
zwiększenie odporności organizmu (długotrwały stres niekorzystnie wpływa na pracę układu immunologicznego),
nabranie odporności psychicznej.
Diagnostyka przed klasycznym masażem relaksacyjnym.
Przed przystąpieniem do masażu relaksacyjnego należy przeprowadzić wywiad oraz badanie obszaru objętego zabiegiem. Wywiad powinien obejmować dane personalne pacjenta, występujące choroby i prowadzony tryb życia.
Podczas wywiadu należy również ustalić:
które części ciała pacjent chciałby wykluczyć podczas zabiegu,
z jaką siłą i tempem pacjent chciałby być masowany,
czy w czasie zabiegu ma być uruchomiony nawilżacz powietrza lub zapalone kadzidełko z wybranym zapachem,
przy jakiej muzyce ma być prowadzony zabieg,
jaki typ skóry ma pacjent i jakim środkiem poślizgowym (ewentualnie jaką kompozycją olejków) chciałby być masowany,
przy jakim rodzaju światła rozproszonego pacjent chciałby być masowany (zielone, żółte, niebieskie),
jak często pacjent chciałby mieć wykonywane zabiegi.
Techniki klasycznego masażu relaksacyjnego.
1) Podczas zabiegu stosuje się techniki rozluźniające, zaczerpnięte z masażu klasycznego.
2) Nie obowiązuje w tym przypadku zasada kolejności stosowania technik, użycie konkretnych chwytów ma charakter czysto intuicyjny.
3) Nie ma przeciwwskazań żeby tworzyć nowe techniki, będące połączeniem znanych technik z masażu klasycznego (np. ugniatanie z przesuwaniem lub rozcieranie z uciskami). Można również masować innymi częściami kończyny górnej niż sama dłoń (np. przedramieniem). Ważne jest, aby stosowane chwyty były wykonywane w sposób płynny i skoordynowany. Również poruszanie się masażysty dookoła stołu powinno odbywać się płynnie.
4) W czasie zabiegu można też korzystać z dodatkowych chwytów, takich jak kołysanie ciałem pacjenta, unoszenie, krążenie i wykonywanie trakcji kończynami pacjenta.
5) Techniki można wykonywać w kierunku dosercowym, jak i odsercowym.